Team Ikuzawa

Kraanvogels staan bekend als trekvogels, maar de imposante Chinese of Japanse kraanvogel vormt een uitzondering: de standvogels op het Japanse eiland Hokkaido migreren niet. De kraanvogels met hun opvallende rode kopveren waarderen drasland en moerasachtige omgevingen en broeden het liefst ver weg van menselijke invloed. En toch ging deze vogel in de jaren zestig en zeventig de hele wereld over en deed hij circuits aan als Silverstone, Le Mans en de Nürburgring – in de vorm van het gestileerde merkteken van Tetsu Ikuzawa.

Over de voormalige Formule 1-teameigenaar en Porsche-fabrieksrijder zijn boeken volgeschreven en films gemaakt. Zijn verzameling bevat beroemde raceauto’s, waaronder diverse Porsches 911 van de generatie 964. Ze staan in een opslaghal in Tokio, samen met zorgvuldig gearchiveerde motorsportmemento’s. Ooit zal Tetsu deze herinneringen nalaten aan zijn dochter Mai. Zij verzamelt echter ook nu al de verhalen van haar vader om ze voor de toekomst te behouden. Op Instagram post ze onder @teamikuzawa. Natuurlijk is het teamlogo rood. In haar shop verkoopt ze producten met de slogan “Choice of Racing Enthusiasts”.

Op het moment dat Mai wordt geboren, strijdt Tetsu net op de Fuji Speedway om de leiding. De stem van de circuitomroeper klinkt verheugd uit de luidsprekers: “Het is een meisje!” De kersverse vader viert de geboorte door de race op zijn naam te zetten.

Mai Ikuzawa: “Ik weet zeker dat hij eigenlijk een zoon had gewild, die samen met hem zou kunnen racen en in zijn voetsporen zou kunnen treden. Maar toen dat niet gebeurde, was het ook goed.” Mai bleef enig kind en werd gevormd door de snelle levensstijl van haar excentrieke vader. “Als kind ging ik met mijn ouders mee naar races. Ik zat vaak in de pits en in de motorhome. De monteurs waren zo ongeveer mijn babysitters.” Tetsu bezat toen al een opvallende autocollectie. Mai, grijnzend: “Ik zie de gezichten van de andere ouders nog voor me, toen we op de sportdag van school kwamen aanrijden als Team Ikuzawa in een auto met het zwart-gouden design van John Player Special.” Ook de voorbereiding op allerlei soorten krachtmetingen hoorde bij de vroege opvoeding. “Ieder fietstochtje werd een race met mijn vader, zelfs als we alleen maar naar de supermarkt reden.” Tetsu op zijn beurt groeide op als zoon van de kunstenaar Rou Ikuzawa en kreeg de liefde voor vormgeving en design met de paplepel ingegoten. Hij studeerde in 1961 als auto-ontwerper aan de Nihon University in Tokio en ontwierp zelfs een coupéachtig prototype, de TETSU 1000 GTR.

Een bijzondere foto bewijst zijn excentrieke stijl en zijn gevoel voor kleur. De opname is in 1969 gemaakt in de buurt van The Regent’s Park, Londen, waar zijn dochter nu de Porsche Cayenne E-Hybrid Coupé parkeert. Op de foto leunt de jonge Tetsu tegen zijn 911 Targa in signaalgeel. Hij heeft lang haar, draagt een zonnebril en een grote Afghaanse bontmantel, die bijna tot op het asfalt valt. Het zou de cover van een lifestylemagazine kunnen zijn, maar nee: een vriend wilde gewoon zijn nieuwe camera testen. Ikuzawa woonde toen direct in de buurt van het park. Hij was net naar Europa verhuisd om als fabriekscoureur te rijden voor Porsche. De gele Targa was een cadeau aan zichzelf. Tetsu, inmiddels 79, realiseerde pas jaren na de verkoop hoeveel de wagen voor hem betekende – het begin van een intensieve zoektocht. Uiteindelijk vond hij de Targa in een oude schuur, zwart gelakt. Een 911 lovestory die Mai Ikuzawa tot leven wekt door de pose van haar vader over te nemen voor Christophorus.

Haar ouders scheidden vroeg en Mai verhuisde als negenjarige met haar vader mee naar Groot-Brittannië. Ze gaat naar de elitaire Charterhouse School en later studeert ze cum laude af aan de gerenommeerde kunstacademie Central Saint Martin’s. Jarenlang pendelen vader en dochter tussen Tokio en Londen, maar voor Mai valt de keus uiteindelijk op de Britse hoofdstad als internationale hotspot voor jonge creativiteit en muziekvideo’s. Een baan bij een reclamebureau maakt haar niet gelukkig. “Dat was veel te conventioneel.” Ze richt haar eigen bedrijf op, dat in eerste instantie begint vanaf de rand van haar bed, maar al snel uitgroeit tot een bureau met vijftien medewerkers. “Onze studio in Clerkenwell was groot en heel stijlvol. Overal design van Dieter Rams. Ik werkte vrijwel onafgebroken, heel Japans. En toch voelde het succes te clichématig.” Tijd voor een nieuwe start, die Mai terugbracht naar haar wortels. Met haar vader heeft ze veel gemeen: innovatieve creativiteit, diepgaande technische expertise, een modern vrouwenbeeld en een internationaal netwerk van getalenteerde freelancers. Mai: “De meest briljante mensen passen niet in het korset van standaard kantoortijden.” Ze heeft een naam opgebouwd als creatief directeur, designer en merkmanager. Ze leidt haar succesvolle bureau Bow Wow International heel anders dan het vorige. Mai brengt gerenommeerde kunstenaars, denkers en veranderaars bij elkaar. Haar focus ligt op de automobielbranche, actiesport en luxemerken. “Londen heeft een hele charmante autocultuur, heel inspirerend. Mensen rijden hun oldtimers voor dagelijks gebruik, respecteren de eigenaardigheden van hun auto.” Natuurlijk kent ze de autonerds van de stad. Eén van hen is de kunstenaar Benedict Radcliffe, die een bijzondere techniek gebruikt om autosilhouetten van draad te creëren. Mai heeft een van zijn werken in haar kantoor.

“De meest briljante mensen passen niet in het korset van standaard kantoortijden.” Mai Ikuzawa

“Het is een geschenk om parallel in Groot-Brittannië en Japan te kunnen opgroeien.” Mai Ikuzawa

Mai Ikuzawa grijpt iedere gelegenheid aan om met auto’s en motoren te werken. “Ik praat erover, schrijf erover, droom erover.” Ze zit in prominente jurypanels in de branche, is een veelgevraagde spreker en ze organiseert en leidt forumdiscussies over voertuigen en design.

Als kind ziet Mai haar vader niet als beroemdheid. Pas in haar tienerjaren beseft ze dat hij een volbloed racelegende is en hoe baanbrekend zijn carrière was: “Om als Japanner in de jaren zestig internationaal succes te hebben behaald in de motorsport, dat is fenomenaal. De vooroordelen waren nog veel groter dan nu en de racesport veel gevaarlijker. Mijn vader heeft de meest romantische, maar tegelijkertijd ook de meest dodelijke tijd in de motorsport overleefd. Met collega-coureurs als Jackie Stewart, Emerson Fittipaldi, Graham Hill en Jochen Rindt.”

Door de pandemie is de persoonlijke verbinding tussen Tokio en Londen onderbroken, het directe contact is verminderd. Tetsu leeft grotendeels analoog, dus de twee telefoneren veel en schrijven elkaar brieven. Mai, treurig: “Het laatste diner met mijn vader, in pyjama voor de televisie, is alweer een hele tijd geleden. Als hij hier zou zijn, zou hij ook de fietsen van mijn kinderen weer eens opknappen.” Mai kijkt naar haar zoons. Arto is tien, zijn broer Milo twee. “Arto vindt het cool om zo’n opa te hebben. Hoewel zijn vader ook een indrukwekkend cv heeft.” Camille Jaccoux werkte als stuntman voor Pierce Brosnan in de James Bond-film The World Is Not Enough en skiede voor het Franse Worldcup-team, voordat hij zijn eigen skilabel oprichtte.

Mai benadrukt: “De naam Ikuzawa heeft deuren geopend, maar de concurrentie in mijn branche is hard en het is een mannenwereld. Ik werk hard.” In de pulserende Britse hoofdstad heeft ze haar plek gevonden in de wijk Battersea, waar ze inmiddels bijna tien jaar woont. “Het is een stimulerende omgeving.” Ze woont in de buurt van Vivienne Westwood en Lord Norman Foster. Thomas’s Battersea School, waar de achterkleinkinderen van Queen Elizabeth, Prins George en Prinses Charlotte, naar school gaan, is ook niet ver weg. Toch voelt Mai zich net zo goed verbonden met haar geboortestad. “Tokio blijft een deel van mij. Ik kijk uit naar het moment dat we er eindelijk weer naartoe kunnen. Ook al moet ik dan ontzettend veel huisschoenen dragen”, lacht ze. “Mijn vader heeft voor elke kamer specifieke pantoffels. Hij volgt de Japanse cultuur heel nauwgezet, het moet schoon en geordend zijn voor hem.”

In haar woonkamer strijkt Mai met haar hand over de raceoverall van haar vader. Haar gedachten zijn bijna tienduizend kilometer verderop. Als Tetsu thuis jazz draait en Mai met haar gezin de nieuwste aanwinsten van zijn archief bewondert, is het Team Ikuzawa weer compleet, in het teken van de Japanse kraanvogel. “Ik hoop dat ik met mijn vader nog een race of een rally kan rijden in historische Porsches. We willen andere mensen inspireren.” Dan kijkt Mai Ikuzawa op haar rinkelende smartphone. “O, mijn vader! Alsof hij heeft meegeluisterd.”