Inspiratie in het  middenland
灵感中心

Bijna geen enkel ander land maakt zo’n snelle verandering door als de Volksrepubliek; niet alleen economisch, maar ook maatschappelijk en cultureel. De moderne kunst in China is nu weer heel anders dan drie of vijf jaar geleden. Op de fundamenten van een van de oudste cultuurvolken hebben de creatieve geesten van het land zich in zeer korte tijd opgewerkt tot mondiale moderniteit. In hun oorsprong onmiskenbaar, maar hun visie is gericht op de toekomst en fascineert mensen wereldwijd.

“Kunst is een belangrijke drijfveer achter de ontwikkeling van een samenleving”, benadrukt Jens Puttfarcken, bestuursvoorzitter en CEO van Porsche China. Het bedrijf heeft al zeven kunstprijsvragen georganiseerd, waaraan in het afgelopen decennium meer dan tweeduizend studenten hebben deelgenomen. In 2017 zette Porsche China de volgende stap met het programma ‘Young Chinese Artist of the Year’ (YAOY), een initiatief om de toekomstige avant-garde van het land te stimuleren. In 2018/2019 ging de prijsvraag de tweede ronde in met de vraag “Wat maakt het leven van nu zo anders?”

Porsche schrijft de YAOY uit samen met de Cc Foundation en met de steun van ART021, de beurs voor hedendaagse kunst in Shanghai. De drie belangrijkste fasen zijn de selectie van de kandidaten, de expositie van de genomineerde kunstwerken en tot slot een overzichtstentoonstelling van de winnende kunstenaars. De selectie vindt plaats aan de hand van professionele criteria die zijn vastgelegd door gerenommeerde Chinese kunstinstituten en academies in samenwerking met beroemde kunstenaars, curators en vertegenwoordigers van de media. De YAOY geldt als professioneel platform voor de subsidiëring van pioniers op het gebied van kunst, moedige regelbrekers en vrijdenkers. De geselecteerde kandidaten kregen een jaar de tijd om hun werk voor te bereiden, te conceptualiseren en uit te werken. Het spectrum varieerde van sculpturen tot virtuele realiteit en van schilderkunst tot video-installaties.

Een natuurramp was de aanleiding voor de betrokkenheid van Porsche China bij de kunst: een aardbeving in de provincie Sichuan op 12 mei 2008 kostte 70.000 mensenlevens, met duizenden kinderen onder de slachtoffers door ingestorte scholen. Het in Stuttgart gevestigde bedrijf doneerde spontaan voor getroffen gezinnen en de wederopbouw. Deze tragedie legde de kwetsbaarheid van jongeren bloot en leidde in 2009 tot het initiatief ‘Empowering the Future’, dat door Porsche China werd opgezet. Het programma moedigde jonge studenten van het Sichuan Fine Arts Institute aan om kunstprojecten uit te voeren onder het motto ‘Zorg voor kinderen’, om het bewustzijn rond de kwetsbaarheid en de behoeften van de jongsten te vergroten.

Het huidige YAOY-programma is niet alleen bedoeld om voor China een inspiratiebron te zijn, maar ook om de rest van de wereld nieuwe perspectieven te bieden. Om een ruimere visie te geven die het wijdverbreide beeld overstijgt dat klassieke media over China verspreiden. YAOY wil meer zijn dan alleen de eerste vonk. De vlam moet blijven branden. De prijsvraag heeft inmiddels zo’n reputatie dat voor winnaars de deuren opengaan voor andere tentoonstellingen. Porsche begeleidt de prijswinnaars daarbij en bood vorig jaar al speciale beurzen aan voor masterstudenten in de studierichting Kunsten.

Het project ‘Young Chinese Artist of the Year’ is beslist een prijsvraag, maar geen darwinistische eliminatierace. Net als bij de première in 2017 stonden in 2019 vier winnaars op het podium. Het is niet de bedoeling om aan de finish een eenzame koploper te lauweren. Veel belangrijker is de sterke aantrekkingskracht die in de breedte ontstaat en die andere jonge talenten aantrekt.

Liu Wa

Als kind was ze nog gefrustreerd over haar zogenaamd naïeve tekeningen, inmiddels is ze afgestudeerd aan de prestigieuze universiteit Yale en wisselt ze probleemloos tussen genres. Of het nu gaat om klassieke schilderkunst of een video-installatie. In haar met een YAOY-prijs bekroonde werk Racing Thoughts laat een elektro-encefalogram – beter bekend als eeg voor het meten van elektrische hersengolven – haar racende gedachten zien als wilde curves terwijl ze op het internet surft. “Met mijn werk wil ik zowel de klinische als de menselijke aspecten van gevoelens laten zien”, legt ze uit. Liu is enthousiast over de mogelijkheden in dit digitale tijdperk, maar voelt zich tegelijkertijd overweldigd door de snelheid van en de overvloed aan informatie. Haar oplossing voor deze spagaat: “Ik hervind mijn innerlijke rust met meditatie-apps.”

Liu Wa pendelt tussen haar studio in Peking en haar appartement in New York. Zij heeft een vervolgopleiding gedaan in kunst en technologie aan het gerenommeerde Massachusetts Institute of Technology (MIT). Het feit dat steeds meer jonge Chinezen zich in het buitenland laten opleiden, heeft volgens haar de kunst uit haar vaderland wereldwijd begrijpelijker gemaakt en gevestigd, maar die heeft daardoor ook aan autonomie ingeboet. Haar grote doel: “Mijn eigen stijl vinden.”
www.liuwastudio.com

Ma Lingli

“Het magische van kunst laat creatievelingen hun ware en diepste zelf vinden.” Ma Lingli

Chen Baoyang

Aanvankelijk zijn het racewagens die de jonge Chen Baoyang fascineren. Hoewel het niet lukt om een coureurscarrière te starten vanuit zijn passie voor technologie, blijft de “magie van machines” bestaan, zoals hij deze aantrekkingskracht zelf omschrijft. In plaats van een sportieve krijgt deze een artistieke invulling. Deze winnaar van de ‘Young Chinese Artist of the Year’ Awards 2019 komt uit een kunstenaarsdynastie. De creatieve inspiratie van zijn oma en zijn moeder heeft hem evenzeer beïnvloed als zijn vroege opgaan in de computerwereld van zijn vader.

“Mijn ouders hebben me nooit onder druk gezet, maar ik leefde in hun schaduw en besefte dat ik mijn eigen berg te beklimmen had”, zegt hij. Al snel wordt duidelijk dat bits en bytes daarbij zijn klimijzers zouden zijn. Hij is 31 jaar oud en voelt zich als een vis in digitaal water. Hij publiceert artikelen in tijdschriften, spreekt op conferenties over kunstmatige intelligentie en virtuele realiteit. Of het nu in Peking is of op zijn studielocaties in de VS of in Parijs: Chen kan overal creatief zijn waar hij zijn computer kan activeren.

Zijn inzending bestaat uit de installaties Dromen androïden van elektrische koeien? en Baoberg, alsook door middel van kunstmatige intelligentie gemaakte schilderijen. Het complete werk draagt de titel Do AI dream about Tannhäuser Gate? en is een eerbetoon aan Philip Dicks roman De elektrische nachtmerrie en de hierdoor geïnspireerde filmklassieker Blade Runner. De Tannhäuser Gate speelt in de film een legendarische rol. Hij opent de weg naar een andere, wrede, maar tegelijk fascinerende wereld. Het spanningsveld tussen mens en machine en de vraag of kunstmatige intelligentie ook kunst kan creëren zijn de centrale drijfveren achter Chens werk. Niet alleen de onderscheiding verbindt hem met Porsche, het is ook de vervulling van een jeugddroom: “Kijken naar de race in Le Mans is een hoogtepunt!” Gewoon de magie van machines.
www.baoyangchen.com