Kryptosztuka

„Zaangażowane testowanie nowych technologii towarzyszy nam od zawsze”.

Peter Varga

Tokeny NFT bazują na technologii blockchain. Firma Porsche, jako pierwszy producent samochodów, wypróbowała ją już w 2018 roku również w przypadku samochodów. Do wczesnych projektów pilotażowych należało zamykanie i otwieranie pojazdu przez aplikację oraz przydzielanie ograniczonych czasowo uprawnień dostępu, jak i nowe modele biznesowe wykorzystujące szyfrowane logowanie danych. Możliwe do wdrożenia obszary zastosowań są stale rozwijane, np. w celu udoskonalania funkcji autonomicznej jazdy.

Czym jest NFT?

Token to po polsku „żeton”, „bon”. W dużym skrócie, NFT to niewymienialne, niemożliwe do sfałszowania aktywa cyfrowe. Mogą być to wartości niefizyczne, jak prawa do muzyki lub filmu. Nawet ważne tweety stają się tokenami NFT i znajdują właścicieli. Cyfrowa ochrona własności sprawdza się zwłaszcza w odniesieniu do obiektów fizycznych, jak nieruchomości i samochody. Oraz, oczywiście, dzieła sztuki. NFT są zbywalne, a rynek rośnie. Litera „N” w nazwie odróżnia je od kryptowalut, jak Ether czy Bitcoin. Kryptowaluty są tokenami wymienialnymi, jak banknoty w realnym świecie. Zarówno kryptowaluty, jak i NFT bazują na technologii blockchain.

Jak działa blockchain?

Istotą technologii blockchain jest odejście od centralnego systemu zarządzania danymi na rzecz systemu rozproszonego, w którym wszyscy zaangażowani dysponują takimi samymi prawami i informacjami. Przykładem przybliżającym samą ideę może być czat – np. na WhatsAppie lub podobnym komunikatorze. Wszyscy użytkownicy czatu w grupie publikują treści tego samego typu, a każdy kolejny wpis następuje po poprzednim, tworząc rodzaj łańcucha.

W technologii blockchain, do treści danego wpisu dopisywany jest tzw. hash, czyli odniesienie do poprzedniego bloku w łańcuchu. Hash to ciąg dowolnej liczby znaków, prowadzących do jednego źródła. Sprawdzenie nowego bloku należy do sieci, w której wszystkie komputery są równouprawnione i posiadają kompletną kopię łańcucha bloków. Gdyby więc ktoś chciał dokonać fałszerstwa, musiałby zmodyfikować wszystkie wprowadzone wcześniej wartości hash we wszystkich istniejących kopiach. Wykonanie takich obliczeń jest niemożliwe. To, w dużym uproszczeniu, filar bezpieczeństwa technologii blockchain.

Jaką funkcję pełnią NFT na rynku sztuki?

Historyk sztuki Thomas Kellein pracował jako kurator w dużych muzeach, m.in. w Bazylei, Londynie, Monachium, Pekinie, Wenecji i w USA. „Jesteśmy świadkami narodzin prężnego rynku sztuki cyfrowej, której autentyczność potwierdza się nie podpisami, a technologią blockchain”, wyjaśnia Kellein, nawiązując do aktualnego boomu na NFT. Kellein nie wątpi w bezpieczeństwo tego systemu. „Natomiast pod kątem treści taka inwestycja ma charakter równie spekulacyjny co sztuka analogowa: nie wolno zapominać, że sztuka – jak i pieniądze – nie istnieje bez wiary i przekonania”. 

Jego zdaniem, rozwój prawdziwej rewolucji na rynku sztuki może mieć również specyfikę modułową: „Dzięki technologii NFT możliwa jest początkowa weryfikacja cyfrowych i fizycznych dzieł sztuki – czyli obrazów, rzeźb, rysunków czy fotografii. W niedalekiej przyszłości za pośrednictwem NFT będzie się jednak handlowało również częściami dzieł w formie fizycznej, tak samo jak akcjami.

Co mówi nabywca?

Amerykanin Ed Voyles wylicytował szkic Petera Vargi za 30,25 Ethereum – czyli równowartość ok. 80 000 euro. Porsche Deutschland przekazało tę kwotę na rzecz organizacji non-profit Viva con Agua, która walczy o zapewnienie dostępu do czystej wody pitnej dla ludności różnych rejonów świata.

26-letni Voyles licytował aż dwukrotnie: zarówno token NFT zweryfikowany przez blockchain, jak i szkic w formie fizycznej. „Obie wersje czynią ten szkic wyjątkowo cennym”, cieszy się kolekcjoner NFT i przedsiębiorca z Atlanty w stanie Georgia. Voyles należy do wiernych fanów marki Porsche, a od 2018 roku zajmuje się kryptowalutami. „Teraz jestem posiadaczem małego fragmentu historii Porsche. A ponieważ pieniądze trafiły na konto Viva con Agua, wszystkie strony skorzystały na tej transakcji”.

SideKICK: Wdrażanie idei z Fanzone

Forward31 jest jednostką Porsche Digital GmbH wyspecjalizowaną w tworzeniu firm. W 2021 roku utworzyła ona start-up Fanzone. We współpracy z tym młodym berlińskim przedsiębiorstwem Porsche przeprowadziło licytację swojego pierwszego NFT. Fanzone prowadzi platformę internetową, za pośrednictwem której kibice kupują, gromadzą i wymieniają karty do gry z podobiznami sportowców. Technologia blockchain gwarantuje autentyczność kart i pełne bezpieczeństwo.