Een nooit gedroomde droom
Circa 20 miljoen mensen volgen hem op social media, nog meer kennen hem van zijn films: Dulquer Salmaan is de shooting star in de Indiase filmwereld – maar eigenlijk was dat nooit de bedoeling. Zijn roots liggen aan de Malabarkust in het zuidwesten van het Indiase subcontinent: we spraken af op locatie in Kochi, de ‘koningin van de Arabische Zee’.
De ‘koningin van de Arabische Zee’ lijkt wel uitgestorven. Het is drukkend warm door de tropische hitte. In het Indiase Kochi stijgen de temperaturen in dit jaargetijde tot ver boven de dertig graden Celsius. Binnenkort begint de regentijd – maar vandaag zijn de stortregens slechts een vage herinnering. Indien mogelijk vlucht iedereen op het heetst van de dag naar binnen. Wij hebben echter nog wat tijd en laten ons niet door het weer tegenhouden om de kuststad in het uiterste zuidwesten te verkennen. De leegte, de hitte en de rust geven de plaats bijna een magische atmosfeer. In april 2023 werd India met 1,425 miljard inwoners officieel het land met het grootste inwoneraantal op aarde. Maar we zoeken vergeefs naar de verwachte drukte. Het lijkt wel alsof we ons op een filmset bevinden. Een passende vergelijking, want ’s middags staat de ontmoeting op de planning waarvoor we hiernaartoe gekomen zijn: een bezoek aan Dulquer Salmaan, acteur en in India absoluut een superster.
Zuid-Indiaas paradijs:
In het achterland van Kochi liggen de Backwaters, een uniek netwerk van meren, rivieren, lagunes en kanalen. De woonboten, lokaal Kettuvallams genoemd, werden vroeger gebruikt om specerijen en andere levensmiddelen te vervoeren. Tegenwoordig zijn ze vooral populair onder toeristen (boven). In Kochi vinden we tijdens de rit in de GT3 bijna lege straten.
De 40-jarige is in Kochi geboren. Toen hij zeven jaar oud was, verhuisde zijn familie naar Chennai aan de oostkust, maar zijn geboortestad heeft hem gevormd – en hij keerde terug. Steeds weer zal hij vandaag herinneringen aan zijn kindertijd ophalen, zal hij aan de vele feesten in het stadsdeel Mattancherry denken, aan de snoepwinkel Ashanti Laal Mithaiwala, op slechts 30 minuten lopen van Mahatma Gandhi Beach. Hij zal het hebben over zijn films Vikramadithyan, Charlie en Solo die hier werden gedraaid en waardoor hij Kochi steeds opnieuw ontdekte. Zijn geboortestad staat voor hem niet alleen symbool voor de rijke geschiedenis van India.
In de voetsporen van Vasco da Gama
Kochi, vroeger nog Cochin genaamd, groeide na de onafhankelijkheid van India in 1947 uit tot de op een na grootste stad van de Indiase deelstaat Kerala, die in 1956 werd gesticht. De regio wordt in het binnenland gedomineerd door theeplantages en wilde heuvellandschappen, dicht bij de kust zijn veel lagunes en meren. Het stedelijk gebied strekt zich uit over meerdere eilanden en schiereilanden.
Langs de meer dan 900 kilometer lange kanaalsystemen liggen schilderachtige dorpjes verscholen onder palmen. Woonboten dobberen op het water. Velen beschouwen de omgeving als een paradijs aan de Malabarkust, die ook bekend staat als Peperkust. Begin 15e eeuw werd Kochi’s haven het handelscentrum voor specerijen. In de loop der tijd kwamen de Chinezen, Arabieren en de Europeanen. Kochi floreerde en groeide uit tot een metropool met tegenwoordig 600.000 inwoners.
We slenteren langs de promenade in de pittoreske wijk Fort Kochi, kijken naar de lange rij Chinese visnetten, waarvan de houten stellage eruitziet als een sculptuur, en bezoeken Mattancherry, een cultureel diverse plek. Kerken, paleizen, tempels, moskeeën en synagoges steken hoog boven alles uit. In Jew Town verkennen we nauwe steegjes en op het eiland Vallarpadam de basiliek die Vasco da Gama al bezocht. In 1498 ontdekt de Portugees de zuidelijke zeeroute naar India via Kaap de Goede Hoop. Tijdens een van zijn volgende bezoeken stierf Da Gama in 1524 in Kochi. Overblijfselen van zijn oorspronkelijke graf bevinden zich nu nog in de lokale franciscaner kerk, de eerste Europese kerk van India. Hoe dieper je de stad ingaat, des te meer je de historie voelt.
Handelscentrum aan de Malabarkust:
Sinds de vroege 15e eeuw kenmerkt Kochi zich door culturele diversiteit. De Chinezen brachten hun traditionele visnetten mee, de Europeanen christelijke kerken. In de oude binnenstad staan bovendien moskeeën, synagoges en Indiase paleizen. Het klimaat is tropisch, in deze regio op het Indiase subcontinent valt de meeste regen. Wij ontmoeten Dulquer Salmaan in de maand voor de moesson.
De nalatenschap van een legende
Ook de familie Salmaan heeft zich een plaats in de geschiedenisboeken verworven. Als we ’s middags de oprit naar Dulquer Salmaans huis oprijden, ontvangt de gastheer ons met een brede glimlach. Voor het huis staan zijn Panamera Turbo, zijn 911 GT3 (991) en een 911 Carrera S (997). Planten die vanuit Europees perspectief exotisch ogen, domineren de tuin, het huis heeft de uitstraling van een kunstatelier. Salmaan woont hier met zijn vrouw Amaal Sufiya en hun gezamenlijke dochter. Zijn familie is belangrijk voor hem. Bijna al zijn passies, zijn beroep en zijn hobby’s hangen nauw samen met zijn familie.
Net als de passie voor Porsche. Zoals bij veel mensen begint alles met een herinnering uit de prille kindertijd. “We waren toen in Oman”, herinnert Salmaan zich. “Een vriend van mijn vader had een 944 gekocht. Ik keek steeds weer naar de auto en probeerde de merknaam goed uit te spreken. Vervolgens maakten we een rit door het donker – dat was het begin van alles.” Ook zijn vader Mammootty koesterde lang de droom van een Porsche voor het hele gezin. “Daarom bevalt de Panamera ook zo goed”, zegt Salmaan junior. “Hij is ontzettend ruim.” Vanwege zijn twee kinderen zag zijn vader er midden de jaren 90 nog van af om een 911 te kopen. Voor zoon Dulquer was dat toen een enorme teleurstelling. Pas later schafte zijn vader zelf ook eigen modellen aan. Daarnaast hebben ze nog iets gemeen: Mammootty is in India een filmlegende. In 50 jaar tijd heeft hij meer dan 400 films gedraaid. Lange tijd had niemand gedacht dat Dulquer Salmaan ooit in de voetsporen van zijn vader zou treden.
Passies van een Indiase filmster:
Als Salmaan niet voor de camera staat, brengt hij het liefst zijn tijd door met zijn familie op het landgoed (onder). De 40-jarige woont daar met zijn vrouw en dochter, en zijn ouders. Tot zijn wagenpark (boven) behoren een 911 Carrera S (997), een 911 GT3 (991) en een Panamera Turbo.
“Buiten de familie had ik vroeger weinig te maken met creatieve mensen”, vertelt hij. Na zijn schooltijd studeerde hij economie en werkte hij als manager in diverse bedrijven. “Maar ik werd nergens gelukkig en had nooit het gevoel dat mijn inzet werd beloond.” Vervolgens begonnen vrienden korte films te produceren, en Salmaan ging meedoen. Het draaien van films begon hij steeds leuker te vinden.
Hij werkte tot wel 18 uur per dag en besefte wat het betekende om zijn passie na te streven. “Ik was onder de indruk van het creatieve proces”, aldus de acteur. “Langzamerhand werd ik volwassen en ik merkte dat ik mijn angsten kon overwinnen door de confrontatie ermee aan te gaan. Je wordt gelukkiger en bereikt innerlijke vrede.” Dat was het moment dat Salmaans leven een andere wending zou geven.
“Als je de confrontatie aangaat met je angsten, word je gelukkiger – en bereik je innerlijke vrede.”
Dulquer SALMAAN
Binnen elf jaar een superster
Vandaag is hij een ster in de Indiase filmwereld, die veel meer is dan het in het buitenland bekende Bollywood. Het begrip – een combinatie van de woorden Bombay en Hollywood – staat wereldwijd voor de commerciële filmproductie op het subcontinent. Maar eigenlijk slaat Bollywood uitsluitend op films die in het Hindi worden geproduceerd. De Hindi-industrie met maar liefst 1.000 films per jaar mag dan wel als een van de meest productieve worden gezien, in India is ze zeker niet de enige. Bijna elke deelstaat heeft een eigen filmindustrie. Daar komt bij dat India 22 officiële talen kent. Salmaan staat net zo goed voor Hindiproducties uit Bollywood voor de camera als in zijn geboortestreek Kerala, waar Malayalam wordt gesproken. Daarnaast heeft hij ook al in het Tamil en Telugu gedraaid. “Als ik in verschillende talen werk, doe ik elke keer dezelfde ervaring op als elke Indiër die door zijn eigen land reist”, zegt de acteur. “Ik ervaar alle diverse culturen, en toch voelen de verhalen op de een of andere manier Indiaas aan. Zolang ik de taal enigszins beheers, voel ik me nog steeds thuis.”
Sinds zijn debuut elf jaar geleden heeft Salmaan bijna 40 films gedraaid. Daarmee heeft hij bijna 20 prijzen gewonnen. Veelzijdigheid vindt hij belangrijk, de Indiër speelt in comedy’s, drama’s en thrillers. “Ik wil dat elke film verschilt van de volgende”, zegt hij. Hij wil zijn eigen weg gaan en bereidt zich nauwgezet voor op zijn rollen. Voor de figuur van de acteur Gemini Ganesan in de biopic Mahanati bezocht hij diens nazaten en bestudeerde hij de eigenaardigheden van de Tamil-filmlegende. Ganesan was een filmster uit de jaren 50, draaide meer dan 200 films en wordt tot op heden in India gezien als de ‘koning van de romantiek’.
Gedaanteverwisseling:
in de biopic Mahanati speelde Salmaan de Indiase filmlegende Gemini Ganesan.“Als ik trouw die weg blijf bewandelen, doe ik de naam van mijn vader hopelijk eer aan”, zegt Salmaan glimlachend. “Ik laat me door zijn waarden inspireren, maar ik probeer hem nooit te imiteren. Ik wil mijn eigen nalatenschap creëren.”
“Ik wil de naam van mijn vader eer aandoen.”
Dulquer SALMAAN
Kunst als esthetische opvoeding
Salmaan wijst naar een schilderij van de Sri Lankaanse kunstenaar Senaka Senanayake, dat tegenover hem hangt. Kunst heeft hem altijd al gefascineerd. “Ik denk dat mijn smaak en mijn waarneming daardoor voortdurend verbeteren, ook wat film betreft”, zegt hij. “In de huizen waarin ik als kind woonde, werd ik altijd omringd door schilderijen, sculpturen en muziek. Dat helpt me om films te kiezen die bij mijn esthetische smaak passen.” In elke ruimte van Salmaans huis bevindt zich een ander kunstwerk. Hij is onder de indruk van de Indiase kunstenaars Bhavna Sonawane en Gunda Anjaneyulu. Hij heeft ook een collectie oude Indiase landkaarten uit de tijd van de Britse overheersing in zijn bezit.
Dan komt hij weer terug op Kochi, zijn anker. Kort geleden vond hier voor het eerst de Kochi-Muziris Biennale plaats, een novum voor India. “Het evenement doet internationaal gezien niet onder voor de beste evenementen in de kunstbranche”, aldus Salmaan.
In 2012 werd de tegenwoordig belangrijkste kunsttentoonstelling van het land voor het eerst gehouden, elf jaar later is de biënnale het grootste festival voor hedendaagse kunst in Azië. Toen kon Salmaan nog onbekommerd de werken van jonge, opkomende kunstenaars uit de regio bekijken. Dat wordt nu steeds moeilijker met meer dan 20 miljoen volgers op social media.
Maar daaraan is Salmaan inmiddels gewend. Als acteur is hij sowieso veel op reis en geniet hij in Kochi van de rust. En van zijn Porsches. De volgende ochtend, als de zon nog niet hoog aan de hemel staat, rijdt hij ons met de 911 GT3 (991) door zijn geboortestad, langs plekken waarover hij enthousiast vertelt en die hem hebben gevormd: de snoepwinkel in Mattancherry, de oude haven uit de 14e eeuw en het historische fort Kochi. Plekken die nu ook voor zijn dochter en zijn neven belangrijk zijn. Geboortegrond en familie – voor Salmaan horen ze bij elkaar. “Als ik in Kochi ben, is iedereen er, het huis leeft”, zegt hij “Mijn dochter speelt met de kinderen van mijn zus, we zitten bij elkaar, we lachen.” Na het avondeten is het tijd voor het familieritueel: de gezamenlijke filmavond in de eigen thuisbioscoop. “Mijn dochter heeft dan altijd de macht over de afstandsbediening”, zegt Dulquer Salmaan lachend. “Voor mij zijn dat de mooiste momenten.”
De geboortestreek als anker:
Na een paar jaar in Chennai keerde Salmaan definitief terug naar Kochi. De familie, de herinneringen aan de kindertijd, het werk als acteur: voor hem is de ‘koningin van de Arabische Zee’ een belangrijke pijler. Ook de Malayalam-filmindustrie opereert vanuit de metropool aan de kust. In zijn moedertaal draaide Salmaan bijvoorbeeld de films Comrade in America (2017), Salute (2022) en King of Kotha (2023) die binnenkort uitkomt.
