Cryptokunstwerk

“Met passie nieuwe technologieën uitproberen: van oudsher is dat het kenmerk van ons bedrijf.”

Peter Varga

NFT’s zijn gebaseerd op de blockchaintechnologie. Al in 2018 experimenteerde Porsche als eerste autoproducent hiermee ook in voertuigen. Tot de eerste pilotprojecten behoorden de ver- en ontgrendeling van een auto via een app, toegangsbeveiliging met tijdsbegrenzing en nieuwe businessmodellen door versleutelde datalogging. Mogelijke toepassingsgebieden worden steeds doorontwikkeld, bijvoorbeeld om autonome rijfuncties te verbeteren.

Wat is een NFT?

Het begrip ‘token’ zou je kunnen vertalen met ‘waardecode’. In principe is een NFT een versleutelde of niet te vervalsen code die een digitale vermogenswaarde vertegenwoordigt. Daarbij kan het gaan om immateriële objecten, bijvoorbeeld muziek- of filmrechten. Zelfs bijzondere tweets worden momenteel in NFT omgezet en zijn in het bezit van iemand. De digitale bescherming van intellectueel eigendom werkt pas goed voor tastbare objecten, zoals vastgoed en auto’s. En dus ook voor kunstwerken. NFT’s kunnen worden verhandeld, de markt groeit. De ‘N’ in de naam onderscheidt het van de cryptomunten, zoals ether of bitcoin. Deze fungible tokens kunnen net zo worden ingewisseld als geldbiljetten in de echte wereld. Zowel cryptomunten als NFT’s zijn gebaseerd op de blockchaintechnologie.

Hoe werkt een blockchain?

Kenmerkend voor een blockchain is dat men zich daarmee afkeert van een centraal controleorgaan en in plaats daarvan overstapt op een decentraal systeem waarin alle deelnemers dezelfde rechten en informatie hebben. Je zou het kunnen vergelijken met een chatdienst, zoals WhatsApp of een andere soortgelijke dienst. In principe leest elk lid van een groep dezelfde content en de comments volgen elkaar op.

In de blockchaintechnologie worden behalve de content van een comment zogenaamde hashwaarden berekend. Dat zijn willekeurig lange reeksen die allemaal terug te voeren zijn naar dezelfde wortel. Een nieuw block wordt geverifieerd door het netwerk waarin alle computers dezelfde rechten hebben en in bezit zijn van een volledige kopie van de blockchain. Als iemand de blockchain zou willen vervalsen, zou hij dus alle hashwaarden in alle bestaande kopieën moeten manipuleren die tot dan toe zijn ingevoerd. Zo’n rekencapaciteit is niet te realiseren en vormt, simpel gezegd, het principe achter de beveiliging van een blockchain.

Wat betekenen NFT’s voor de kunstmarkt?

Kunsthistoricus Thomas Kellein stippelde de koers uit van grote musea en werkte als curator onder andere in Basel, Londen, München, Peking, Venetië en de Verenigde Staten. “We maken momenteel de opkomst mee van een financieel sterke markt voor digitale kunst, waarvan de authenticiteit niet langer meer door handtekeningen wordt gegarandeerd, maar door de blockchaintechnologie”, zegt Kellein over de populariteit van NFT’s. Over de beveiliging van het systeem heeft hij geen twijfels. “Maar inhoudelijk blijft een investering net zo speculatief als bij analoge kunst: je moet nooit uit het oog verliezen dat kunst, net als geld, niet bestaat zonder geloof en overtuiging.” 

“Een revolutionaire ontwikkeling op kunstgebied zou volgens hem ook kunnen plaatsvinden in het opdelen van kunstwerken: “Door de NFT-technologie kunnen digitale en fysieke kunstwerken – dus schilderijen, beelden, tekeningen of foto’s – eerst worden geauthentiseerd. In de nabije toekomst zullen door NFT echter ook delen van fysieke werken als aandelen worden verhandeld. Dat heet fractionaliseren.”

Wat zegt de koper?

De Amerikaan Ed Voyles kocht de ontwerpschets van Peter Varga voor 30,25 ethereum. Dit bedrag kwam op de dag van de veiling omgerekend overeen met circa 80.000 euro. Porsche Duitsland doneerde de opbrengst aan de non-profitorganisatie Viva con Agua, die zich wereldwijd inzet voor de toegang tot schoon drinkwater.

Voyles (26) heeft op de veiling tegelijkertijd twee zaken verworven: zowel de door middel van blockchain geverifieerde NFT als het fysieke kunstwerk. “Deze combinatie maakt de ontwerpschets heel waardevol”, aldus de blije NFT-verzamelaar en ondernemer uit Atlanta, Georgia. Hij is allang fan van het sportwagenmerk en houdt zich al sinds 2018 bezig met cryptomunten. “Ik denk dat ik nu een klein stukje Porsche-geschiedenis in mijn bezit heb. Doordat de opbrengst ten goede kwam aan Viva con Agua, levert de koop voor alle betrokkenen een win-winsituatie op.”

SideKICK: Realisatie met Fanzone

Een bedrijfsonderdeel van Porsche Digital GmbH is Forward31. De company builder richtte in 2021 de start-up Fanzone op. Samen met dit jonge Berlijnse bedrijf realiseert Porsche de veiling van zijn eerste NFT. Fanzone exploiteert een onlineplatform, waarop sportfans digitale spelerskaarten als NFT kunnen kopen, verzamelen, ruilen en in virtuele wedstrijden kunnen inzetten. De blockchaintechnologie waarborgt de identiteit en de beveiliging van de spelerskaarten.