99X Electric

Een volledig elektrische aandrijving met maximaal rendement. Een team dat succes kent als geen ander. Vier knappe koppen uit het vroegere LMP-team aan het hoofd. Zo begint Porsche aan zijn eerste seizoen in de Formule E.

  

Luister hier naar het artikel (alleen in het Engels)

“Voor de race moet elk als-dan-scenario paraat zijn, of dat nu de Fanboost of schade aan de banden is.” Amiel Lindesay
Amiel Lindsay

Amiel Lindsay

His word carries weight. He’s also the one who gives the commands in the pit. Mechanics and drivers execute his strategy. The New Zealander is no stranger to Formula One and Le Mans.

De strateeg

Functie: Teambaas Formule E
Leeftijd: 43
Bij Porsche sinds: 2012

Efficiency is het mantra van Amiel Lindesay, teambaas van het TAG Heuer Porsche Formula E Team. Zijn monteursploeg in de pits zal kleiner zijn dan hij gewend is van andere autosportklassen. De taken die moeten worden uitgevoerd zijn echter dezelfde. “Dat betekent dat ieder van ons niet zomaar een job heeft, maar meerdere tegelijk”, zegt Lindesay. Voordat hij betrokken raakte bij de Formule E werkte hij met een duidelijk groter team de racestrategie uit voor de inzet van Porsche in de LMP1-klasse. Een kleinere ploeg is wat Lindesay betreft nog niet meteen een nadeel. “Wij kennen elkaar veel beter en vormen een coole, compacte familie”, beschrijft de man uit Nieuw-Zeeland het saamhorigheidsgevoel binnen het team. Bij de 24-uursraces stond Lindesay bekend om zijn slimme pitstop-strategieën. In de Formule E vallen er helemaal geen pitstops te plannen, want die staan niet in het reglement. Toch zijn er ook in deze volledig elektrische raceklasse nog mogelijkheden om kostbare tijd te winnen. “Als een van mijn rijders een Fanboost krijgt, moet hij de extra power die hem dan ter beschikking staat ook precies op het juiste moment gebruiken”, zegt Lindesay. Bovendien moet er in de Formule E te allen tijde rekening worden gehouden met schade door een crash. “Het zijn echte straatraces die we rijden. Er zijn hier nergens uitloopstroken. Wie een fout maakt, komt in onzachte aanraking met de muur.” Het gegeven dat in de Formule E de wagens qua vermogen zo dicht bij elkaar liggen, is voor Lindesay juist een aansporing. “In de racerij wil je altijd eerste worden – ongeacht wie er verder nog op de baan rijden.”

“In de Formule E heb je amper tijd voor finetuning van de complexe techniek.” Malte Huneke
Malte Huneke

Malte Huneke

He’s already kept watch over the 919 Hybrid’s performance and has had to change his approach for the Porsche 99X Electric. What takes three days in the World Endurance Championship is compressed by Formula E into one.

De chef-coach

Functie: Technisch directeur en hoofd Performance Formule E
Leeftijd: 39
Bij Porsche sinds: 2005

Verse sneeuw voor een verse start. “De eerste roll-out van de Porsche 99X Electric was in maart op onze testbaan in Weissach. Het had gesneeuwd en het was ijskoud – een heel bijzondere sfeer”, zegt Malte Huneke. “En toen stoof onze nieuwe racewagen voor het eerst over de piste.” Huneke is technisch projectleider van het TAG Heuer Porsche Formula E Team. Zijn taak is het om de stukjes van de hightech puzzel, die samen de 99X Electric vormen, op tijd in elkaar te leggen en de techniek betrouwbaar en de auto snel te maken. Een behoorlijke verantwoordelijkheid voor iemand van 39. Maar hij is het gewend. Voordat hij betrokken raakte bij de Formule E was Huneke ‘Head of Performance’ in het succesvolle team van Porsche in de LMP1. Nu, in de Formule E, moet er met veel kortere tussenpozen worden gewerkt – en laat dat voor Huneke nu net de grote uitdaging zijn. Tussen de qualifying en de race zelf blijft er nauwelijks tijd over voor finetuning of reparaties, want in de Formule E vinden die allebei op dezelfde dag plaats. Snelheid is de ene factor voor succes, de andere is een liefst perfect energiemanagement. Daarom is dat het voornaamste wat het team traint met de rijders, op de testbaan of in de simulator. Op die manier moeten de Porsche-rijders Neel Jani en André Lotterer gevoel voor de 99X Electric zien te krijgen en weten wanneer de wagen op de meest effectieve manier energie terugwint. “Bij de simulaties missen we natuurlijk een echte, realistische tegenstander”, geeft Huneke toe. Vandaar dat hij zich niet aan voorspellingen wil wagen, maar het doel is overduidelijk: “Wij willen zo snel mogelijk het podium op.”

“Een goed teammanagement is onzichtbaar, maar regelt alles.” Carlo Wiggers
Carlo Wiggers

Carlo Wiggers

His team takes care of all organizational matters, from hotel reservations to medical care. The father of two also handles the relationships with sponsors and partners.

De manager

Functie: Hoofd Team Management & Business Relations Porsche Motorsport
Leeftijd: 43
Bij Porsche sinds: 2013

“In de klassieke motorsport heeft men de mogelijkheid zich in de pits optimaal voor te bereiden. Daarnaast is er in het tijdschema genoeg ruimte voor meetings om programma’s bij te werken. In de Formule E heb je dat allebei niet.” Des te belangrijker is het daarom dat alle medewerkers rondom het evenement ideale omstandigheden hebben om maximale prestaties te kunnen leveren. En dat is de taak van Carlo Wiggers. Voorafgaand aan het seizoen stelde hij ook een lijst op van potentiële rijders voor het team van de 99X Electric. “De aanstelling van Neel Jani en André Lotterer hebben onze motorsportdirecteur Fritz Enzinger, Amiel, Malte, Pascal en ik samen voorbereid. De uiteindelijke beslissing ligt bij de directie”, zegt Wiggers, die niet alleen verantwoordelijk is voor het teammanagement, maar ook voor de zakenrelaties. Later werden Simona De Silvestro en Thomas Preining als test- en ontwikkelingsrijders aan het team toegevoegd. “Wij letten erop dat de rijders bij het team passen en ook bij het merk Porsche.” Bij Jani en Lotterer was dat geen punt, zij zaten al bij het team voor de LMP1. Dat geldt ook voor de sponsors. “Sommige partners die we al via onze deelname aan de LMP1 hadden, zijn nu met ons mee geswitcht naar de Formule E.” Van het nieuwe autosportproject kon Wiggers de bedrijven al snel overtuigen. “De Formule E spreekt een jonge doelgroep aan die we met de klassieke autosport niet kunnen bereiken. De serie wordt niet verreden op de traditionele circuits, maar daar waar de doelgroep zelf woont en werkt: in een stedelijke omgeving”, zegt Wiggers. Angst voor te hoge verwachtingen in het debuutseizoen heeft hij niet: “Toen wij in 2014 onze comeback maakten op Le Mans, waren de verwachtingen dankzij de eerdere successen van Porsche op Le Mans hooggespannen. In de Formule E hebben we die historische druk niet.” Bovendien, aldus Wiggers, gaat het er in de racerij nu juist om dat je je wilt meten met de besten. “En dat kan alleen daar waar de besten op dit moment rijden. En dat is in de Formule E.”

“De felst bevochten raceklasse ter wereld.” Pascal Zurlinden
Pascal Zurlinden

Pascal Zurlinden

The native Frenchman is the man at the center of the undertaking. He not only directs the TAG Heuer Porsche Formula E Team, but is also responsible for the sports-car manufacturer’s GT factory motorsports squad.

De visionair

Functie: Directeur fabrieksmotorsport
Leeftijd: 37
Bij Porsche sinds: 2014

“De 99X Electric zal geschiedenis schrijven”, stelt Pascal Zurlinden met zekerheid. En hij kan het weten. Het was immers Zurlinden die, eerst als testingenieur, later met de strategie, zeer van invloed is geweest op de successen van het team van Porsche in de LMP1-klasse en bij de GT’s. Sinds september 2019 is hij directeur fabrieksmotorsport. Vanuit deze positie wil hij ervoor zorgen dat de deelname van Porsche in de Formule E een succesverhaal wordt. En dat terwijl het nog helemaal nog niet zo lang geleden is dat deze Fransman gefascineerd raakte door de Formule E. Pas afgelopen juli, bij de E-Prix in New York, is Zurlinden voor het eerst bij een race in deze klasse aanwezig geweest. “Ik vind het indrukwekkend hoe opeengepakt het er in de Formule E aan toegaat. Ten eerste rijden de wagens echt heel dicht bij elkaar. En verder gebeurt het allemaal vlak voor de neus van de toeschouwers.” Zurlinden (37) kan zich er mateloos aan ergeren wanneer critici beweren dat de Formule E geen echte autosport zou zijn. “Wie dat zegt moet eerst maar eens naar zo’n race gaan kijken. Het is echt knalhard racen. Ik weet zeker dat de Formule E in de toekomst alleen maar meer toeschouwers zal trekken”, vindt Zurlinden. Alleen door de gelederen gesloten te houden heeft Porsche kansen in deze klasse. En de maatregelen daarvoor gaan hier en daar best ver. Zo begroeten de leden van het TAG Heuer Porsche Formula E Team elkaar elke ochtend allemaal met een handdruk, waarbij ze elkaar in de ogen kijken. “Je hoeft elkaar alleen maar even aan te kijken om te weten hoe het met de ander gaat en of hij jou ergens bij nodig heeft”, legt Zurlinden uit. Want op racedagen moet alles kloppen. Tijd voor discussies is er tussen de sessies door vrijwel niet. Binnen het team moet iedereen aan een paar woorden genoeg hebben. Zurlinden: “Alleen dan zijn wij in staat al in ons debuutseizoen het podium te bestijgen.”

Het Porsche-DNA in de 99X Electric

Chassis
De wagen die als tweede in de geschiedenis van de Formule E werd ingezet, heet ‘Gen2’ en werd gepresenteerd in 2018. Op een recht stuk dat lang genoeg is kan hij een topsnelheid van 280 km/u halen.

Banden
Uit kostenoverwegingen rijden alle racewagens in de Formule E op dezelfde 18-inch banden van Michelin. Ook bij regen, het zijn namelijk all-season banden.

Halo
Led-strips sieren de hoofdbescherming van supersterk titanium. Als de leds rood oplichten, rijdt de wagen in de Qualifying-modus of profiteert van de Fanboost. Blauw staat voor de Attack-Mode tijdens de race.

Aandrijving
De elektromotor, de transformator, de versnellingsbak, het differentieel, de aandrijfassen, de koeling van de diverse componenten en de regeleenheid zijn eigen ontwikkelingen. Het achterwerk rond de aandrijving en de achterophanging stammen eveneens uit Weissach.

Downforce
In plaats van een klassieke achterspoiler geeft de zogeheten X-Wing de achtersteven van de Porsche 99X Electric een markante aanblik. Een grote diffusor zorgt voor neerwaartse kracht.

Aerodynamica
Anders dan bij de overige formuleklassen zijn de wielen hier overdekt, voor een gunstige stroomlijn in rijrichting. Ook bevordert het de veiligheid, omdat de auto’s bij een botsing niet zo snel omhoog komen.

Stuurwiel
De rijders houden een heuse computer in hun handen. Onder de diverse knoppen en regelaars zijn verschillende softwareprogramma’s voor het energiemanagement te vinden.

Accu
De accu is voor alle deelnemers dezelfde. Volledig opgeladen is de lithium-ion-accu goed voor 52 kilowattuur.

Remmen
Brake by Wire is een systeem dat regelt of er hydraulisch-mechanisch wordt afgeremd met behulp van de remschijf of – voor het terugwinnen van energie (recuperatie) – op de elektromotor.

‘Standaardcomponenten’ – dat begrip kennen de race-engineers van Porsche in elk geval nog van de Carrera-Cup. Voor Le Mans of bij de wedstrijden om het WEC daarentegen is de sportwagenfabrikant gewend zich bij de constructie van zijn wagens weinig te laten dicteren. Met de stap naar de Formule E betreedt Porsche onbekend terrein. Maar liefst tachtig procent van de componenten van de nieuwe, volledig elektrische racewagen 99X Electric is reglementair voorgeschreven. Alle deelnemers maken verplicht gebruik van hetzelfde chassis en dezelfde accu. Dus blijft er voor Porsche nog maar twintig procent over om te laten zien hoe Porsche het verschil maakt. In Weissach hebben de ingenieurs naast de achtersteven en de achterophanging een aandrijflijn met maximaal rendement ontwikkeld, de ‘Porsche E-Performance Powertrain’.

Daarvoor heeft Porsche kunnen putten uit de ervaringen met de sportief zeer succesvolle 919 Hybrid uit de LMP1-klasse. “De kennis die we in die periode opdeden, hebben we kunnen toepassen in de ontwikkeling van de aandrijflijn van de Porsche voor de Formule E”, zegt Malte Huneke, technisch projectleider Formule E. Zo wordt in de Porsche 99X Electric ook de 800-volt-technologie toegepast die al in de 919 Hybrid werd getest en die nu in de eerste volledig elektrische, in serie geproduceerde sportwagen, de Taycan, wordt gebruikt. Ook de uit de Taycan bekende permanent bekrachtigde synchroonmotor vervulde in de ontwikkeling van het aandrijvingsconcept voor de 99X Electric een belangrijke rol. Typisch Porsche: het is weer de traditionele kruisbestuiving tussen de serieproductie en de autosport.

Axel Stubbe
Axel Stubbe